Jedno z najstarszych muzeów w Polsce (1889r.). W latach 1913-22 wybudowano murowany gmach projektu Stanisława Witkiewicza, utrzymany w stylu zakopiańskim, który stał się nową siedzibą muzeum i jest nią do chwili obecnej. Pierwszym kierownikiem był Juliusz Zborowski. Ekspozycja muzeum obejmuje następujące działy:
historyczny (dziej Zakopanego i Podhala)
etnograficzny
przyrodniczy (geologia, speleologia, flora, fauna, ochrona przyrody, mapy plastyczne.
Obok Muzeum Tatrzańskiego znajduje się Górski Ogród Botaniczny (2000 m², 550 gatunków roślin). Czynne: 9.00-16.00 z wyjątkiem poniedziałków.
Adres: ul.Krupówki 10, tel.182015205;
Oddział Muzeum Tatrzańskiego od 1993 roku. Willa „Koliba”- zabytkowy obiekt z lat 1892-93 zaprojektowany przez S.Witkiewicza dla Zygmunta Gnatowskiego – kolekcjonera sztuki ludowej Podhala. Jest ona pierwszym przykładem zastosowania stylu zakopiańskiego w architekturze. Początkowo budynek spełniał rolę pensjonatu, mieszkała w nim Helena Modrzejewska. Obecnie muzeum prezentuje kolekcję etnograficzną ze zbiorów Z.Gnatowskiego: elementy wyposażenia wnętrz, dzieła sztuki zdobniczej w stylu zakopiańskim oraz obrazy i projekty S.Witkiewicza . Autorem koncepcji wystawienniczej był W.Hasior.
Czynne: 10.00-14.00 z wyjątkiem poniedziałków i wtorków. tel.182013602;
Utworzone w 1976 roku jako oddział Muzeum Narodowego w Krakowie. Mieści się ono na parterze zabytkowej willi „Atma”(1905), w której często gościł, a następnie mieszkał na stałe (1930-1935) Karol Szymanowski – kompozytor okresu Młodej Polski.W jednym z pomieszczeń zrekonstruowano pracownię kompozytora. Zgromadzono tu pamiątki świadczące o jego życiu i twórczości. W muzeum odbywają się też co miesiąc koncerty tzw. Wieczory w Atmie. Prestiżową imprezą dla Zakopanego są coroczne Dni Muzyki Karola Szymanowskiego.
Willa „Atma” to także siedziba Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego, które swoją działalnością popularyzuje twórczość kompozytora. Czynne: 10.00-16.00 z wyjątkiem poniedziałków.
tel.182063150;
Założone w 1950 roku przez Marię Kasprowiczową, zajmuje kilka pomieszczeń zabytkowego budynku, w którym J.Kasprowicz – poeta Młodej Polski mieszkał i tworzył w latach 1923-1926. Zwiedzający mogą oglądać pamiątki rodzinne, przedmioty uzywane przez poetę, dzieła sztuki oraz bogaty księgozbiór. Tutaj ma również siedzibę zarząd Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza. Obok muzeum znajduje się granitowe mauzoleum projektu Karola Stryjeńskiego, gdzie spoczywają prochy Jana i Marii Kasprowiczów. Czynne: 10.15-15.15 z wyjątkiem poniedziałków. tel. 182068426;
Oddział Muzeum Tatrzańskiego, założony w 1966 roku w willi „Opolanka” zajmuje kilka pomieszczeń, w których zgromadzono pamiątki osobiste, kolekcję dzieł sztuki pisarza oraz księgozbiór zawierający m.in. polskie i zagraniczne wydania jego utworów. W domu tym Kornel Makuszyński – poeta, pisarz, autor utworów dla dzieci i młodzieży spędził ostatnie lata swojego życia. Czynne: 9.00-15.00 z wyjątkiem poniedziałków i wtorków. tel.182012263;
Oddział Muzeum Tatrzańskiego utworzony w 1981 roku. Galeria zorganizowana w zabytkowym dworku wybudowanym w okresie międzywojennym, posiada bogatą kolekcję kobierców wschodnich i tkanin ludowych zgromadzoną przez Włodzimierza Kulczyckiego i jego syna Jerzego Kulczyckiego. Ponadto prezentuje się tutaj malarstwo i inne dzieła sztuki ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego. Czynna: 9.00-15.00 z wyjątkiem poniedziałków i wtorków. tel.182012936;
Zorganizowana została w domu rodzinnym wybitnego narciarza i taternika, zamordowanego przez Niemców w Oświęcimiu. Ekspozycja zawiera pamiątki osobiste i sprzęt narciarski Bronka Czecha oraz pamiątki związane z narciarskim Memoriałem im. Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny. Czynne: 9.00-15.00 z wyjątkiem poniedziałków. tel. 182012669;
W tym domu mieszkał Władysław Matlakiewicz – lekarz, autor dzieł o zdobnictwie i wzornictwie na Podhalu.
W dwupoziomowym pomieszczeniu prezentowane są rzeźby i kompozycje plastyczne, obrazy oraz sztandary W.Hasiora – jednego z najwybitniejszych artystów europejskich. Po śmierci w 1999 roku, dzieła artysty zostały przekazane zgodnie z testamentem na rzecz Muzeum Tatrzańskiego. tel.182066871;
Utworzony został w wyniku rozszerzenia o funkcje dydaktyczne, zadań pełnionych przez funkcjonujące od 1984 roku Muzeum Przyrodnicze Tatrzańskiego Parku Narodowego. Ekspozycja stała zawiera zbiory przyrodnicze z terenu TPN.
Czynne: 9.00-14.00 z wyjątkiem poniedziałków. Tel. 182063203;